NCERT Solutions Class 7th Sanskrit Chapter – 7 त्रिवर्णः ध्वजः
Textbook | NCERT |
Class | 7th |
Subject | संस्कृत |
Chapter | 7th |
Chapter Name | त्रिवर्णः ध्वजः |
Category | Class 7th संस्कृत |
Medium | संस्कृत |
Source | Last Doubt |
NCERT Solutions Class 7th Sanskrit Chapter – 7 त्रिवर्णः ध्वजः Question Answer – जिसमें हम त्रिवर्णः ध्वजः हिंदी अनुवाद, त्रिवर्णः ध्वजः प्रश्न उत्तर, त्रिवर्णः ध्वजः कस्य प्रतीकः, Sanskrit Class 7 Chapter 8 PDF, कक्षा 7 संस्कृत पाठ 8 हिंदी अनुवाद, अस्माकं ध्वजे कति वर्णाः सन्ति, Class 7 Sanskrit ch 8 Solutions, अशोकचक्रं कस्य द्योतकम् अस्ति आदि इसके बारे में हम विस्तार से पढ़ेंगे |
NCERT Solutions Class 7th Sanskrit Chapter – 7 त्रिवर्णः ध्वजः
Chapter – 7
त्रिवर्णः ध्वजः
प्रश्न – उत्तर
अभ्यास प्रश्न – उत्तर
प्रश्न 1. शुद्ध कथनस्य समक्षम् ‘आम्’ अशुद्ध कथनस्य समक्षं ‘न’ इति लिखत- |
(क) अस्माकं राष्ट्रस्य ध्वजे त्रयः वर्णाः सन्ति। | |
(ख) ध्वजे हरितवर्णः शान्तेः प्रतीकः अस्ति। | |
(ग) ध्वजे केशरवर्णः शक्त्याः सूचकः अस्ति। | |
(घ) चक्रे त्रिंशत् अराः सन्ति | |
(ङ) चक्रं प्रगतेः द्योतकम्। |
उत्तर- |
(क) अस्माकं राष्ट्रस्य ध्वजे त्रयः वर्णाः सन्ति। | आम् |
(ख) ध्वजे हरितवर्णः शान्तेः प्रतीकः अस्ति। | न |
(ग) ध्वजे केशरवर्णः शक्त्याः सूचकः अस्ति। | आम् |
(घ) चक्रे त्रिंशत् अराः सन्ति | न |
(ङ) चक्रं प्रगतेः द्योतकम्। | आम् |
प्रश्न 2. अधोलिखितेषु पदेषु प्रयुक्तां विभक्तिं वचनं च लिखत- |
पदानि | विभक्तिः | वचनम् |
यथा- त्रयाणाम् | षष्ठी | बहुवचनम् |
समृद्धेः | ………. | ………. |
वर्णानाम् | ………. | ………. |
उत्साहस्य | ………. | ……….. |
नागरिकैः | ………. | ………. |
सात्त्विकतायाः | ………. | ………. |
प्राणानाम् | ………. | ………. |
सभायाम् | ………. | ………. |
उत्तर- |
पदानि | विभक्ति: | वचनम् |
यथा- त्रयाणाम् | षष्ठी | बहुवचनम् |
समृद्धे: | षष्ठी | एकवचनम् |
वर्णानाम् | षष्ठी | बहुवचनम् |
उत्साहस्य | षष्ठी | एकवचनम् |
नागरिकै: | तृतीया | बहुवचनम् |
सातित्त्वकतायाः | षष्ठी | एकवचनम् |
प्राणानाम् | षष्ठी | बहुवचनम् |
सभायाम् | सप्तमी | एकवचनम् |
प्रश्न 3 एकपदेन उत्तरत- (क) अस्माकं ध्वजे कति वर्णाः सन्ति? उत्तर– त्रयः (ख) त्रिवर्णे ध्वजे शक्त्याः सूचकः कः वर्णः? उत्तर – केशरवर्णः (ग) अशोकचक्रं कस्य द्योतकम् अस्ति? उत्तर – प्रगते: (घ) त्रिवर्णः ध्वजः कस्य प्रतीकः? उत्तर – राष्ट्रगौरवस्य । |
प्रश्न 4 एकवाक्येन उत्तरत- (क) अस्माकं ध्वजस्य श्वेतवर्णः कस्य सूचकः अस्ति? उत्तर – अस्माकं ध्वजस्य श्वेतवर्णः शान्तेः सूचकः अस्ति । (ख) अशोकस्तम्भः कुत्र अस्ति? उत्तर – अशोक स्तम्भः सारनाथे अस्ति। (ग) त्रिवर्णध्वजस्य उत्तोलनं कदा भवति? उत्तर – त्रिवर्णध्वजस्य उत्तोलनं स्वतंत्रतादिवसे गणतंत्रदिवसे च भवति। (घ) अशोकचक्रे कति अराः सन्ति? उत्तर – अशोकचक्रे चतुर्विशतिः अराः सन्ति। |
प्रश्नः 5 अधोलिखितवाक्येषु रेखाङ्कितपदानि आधृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत- (क) अस्माकं त्रिवर्णध्वजः विश्वविजयी भवेत्। उत्तर – (क) अस्माकं कः विश्वविजयी भवेत् ? (ख) स्वधर्मात् प्रमादं वयं न कुर्याम। उत्तर – स्वधर्मात् कम् । किम् वयं न कुर्याम? (ग) एतत् सर्वम् अस्माकं नेतृणां सबुद्धेः सत्फलम्। उत्तर – एतत् सर्वम् अस्माकं नेतृणां कस्याः सत्फलम्? (घ) शत्रूणां समक्ष विजयः सुनिश्चितः भवेत्। उत्तर – केषाम् समक्षं विजयः सुनिश्चितः भवेत् ? |
प्रश्नः 6 उदाहरणानुसारं समुचितैः पदैः रिक्तस्थानानि पूरयत- |
शब्दाः | विभक्तिः | एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् |
यथा- पट्टिका | षष्ठी | पट्टिकायाः | पट्टिकयोः | पट्टिकानाम् |
अग्निशिखा | सप्तमी | अग्निशिखायाम् | ……………… | ……………… |
सभा | चतुर्थी | ……………… | सभाभ्याम् | ……………… |
अहिंसा | द्वितीया | अहिंसाम् | ……………… | ……………… |
सफलता | पञ्चमी | ……………… | सफलताभ्याम् | ……………… |
सूचिका | तृतीया | सूचिकया | ……………… | ……………… |
उत्तर – |
शब्दा: | विभक्ति: | एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् |
यथा पट्टिका | षष्ठी | पट्टिकाया: | पट्टिकयो: | पट्टिकानाम्: |
अग्निशिखा | सप्तमी | अग्निशिखायाम् | अग्निशिखयो: | अग्निशिखासु |
सभा | चतुर्थी | सभायै | सभाभ्याम् | सभाभ्य: |
अहिंसा | द्वितीया | अहिंसाम् | अहिंसे | अहिंसा: |
सफलता | पञ्चमी | सफलतया: | सफलताभ्याम् | सफलताभ्य: |
सूचिका | तृतीया | सूचिकया | सूचिकाभ्याम् | सूचिकाभि: |
प्रश्नः 7 समुचितमेलनं कृत्वा लिखत। |
‘क’ | ‘ख’ |
केशरवर्णः | प्रगते: न्यायस्य च प्रवर्तकम्। |
हरितवर्णः | 22 जुलाई 1947 तमे वर्षे जातम्। |
अशोकचक्रम् | शौर्यस्य त्यागस्य च सूचकः। |
त्रिवर्णः ध्वजः | सुषमायाः उर्वरतायाः च सूचकः। |
त्रिवर्णध्वजस्य स्वीकरणं | स्वाधीनतायाः राष्ट्रगौरवस्य च प्रतीकः। |
उत्तर – |
‘क’ | ‘ख’ |
केशरवर्णः | शौर्यस्य त्यागस्य च सूचकः। |
हरितवर्णः | सुषमायाः उर्वरतायाः च सूचकः। |
अशोकचक्रम् | प्रगते: न्यायस्य च प्रवर्तकम्। |
त्रिवर्णः ध्वजः | स्वाधीनतायाः राष्ट्रगौरवस्य च प्रतीकः। |
त्रिवर्णध्वजस्य स्वीकरणं | 22 जुलाई 1947 तमे वर्षे जातम्। |
NCERT Solution Class 7th संस्कृत All Chapters Quetion & Answer
- Chapter – 1 सुभाषितानि
- Chapter – 2 दुर्बुद्धिः विनश्यति
- Chapter – 3 स्वावलम्बनम्
- Chapter – 4 हास्यबालकविसम्मेलनम्
- Chapter – 5 पण्डिता रमाबाई
- Chapter – 6 सदाचारः
- Chapter – 7 सड.कल्पः सिद्धिदायकः
- Chapter – 8 त्रिवर्णः ध्वजः
- Chapter – 9 अहमपि विद्यालयं गमिष्यामि
- Chapter – 10 धुत्वम्विश्वबं
- Chapter – 11 समवायो हि दुर्जयः
- Chapter – 12 विद्याधनम्
- Chapter – 13 अमृतं संस्कृतम्
- Chapter – 14 अनारिकायाः जिज्ञासा
- Chapter – 15 लालनगीतम्