NCERT Solution Class 6th Sanskrit Chapter – 1 शब्द परिचय :- 1 Question & Answer

Textbook	NCERT
Class	6^th
Subject	Sanskrit
Chapter	1^st
Chapter Name	शब्द परिचयः- 1
Category	Class 6th Sanskrit
Medium	hindi
Source	Last Doubt

NCERT Solution Class 6th Sanskrit Chapter – 1 शब्द परिचय :- 1 Question & Answer – जिसमें हम वर्णसंयोजनेन पदं लिखत, चित्राणि दृष्ट्वा पदानि उच्चारयत, वर्णविच्छेदं, चित्राणि दृष्ट्वा संस्कृतपदानि, मञ्जूषातः पदं चित्वा रिक्तस्थानानि, वर्णसंयोजनं कृत्वा पदं लिखत, वर्णविच्छेदं कुरुत, उचित-क्रियापदेन रिक्तस्थानपूर्ति कुरुत, और हल करेंगे।

चषकः	गिलास	Glass
बृहत्	बड़ा	Large
सौचिकः	दर्जी	Tailor
खेलति	खेलता है	Play
सीव्यति	सिलाई करता है	Sews
शुनकौ	दो कुत्ते	Two dogs
गर्जतः	गरजते हैं	Roar
उच्चैः	जोर से	Loudly
एतौ	ये दोनों	These two
बुक्कतः	भौंकते हैं	Bark
बलीवर्दो	दो बैल	Two oxen
धावतः	दौड़ते हैं	Run
कर्षतः	जोतते हैं, जोत रहे हैं	Plough
वृद्धाः	बूढ़े	Old men
गायन्ति	गाते हैं, गायन करते हैं	Sing
हसन्ति	हँसते हैं	Laugh
स्यूताः	थैले	Bags
हरितवर्णाः	हरे रंग के	Of green colour
नीलवर्णाः	नीले रंग के	Of blue clour

प्रश्न 1. (क) उच्चारणं कुरुत- (उच्चारण कीजिए)

छात्र:	गज:	घटः
शिक्षक:	मकर:	दीपक:
मयूरः	बिडाल:	अश्वः
शुक:	मूषक:	चन्द्रः
बालक:	चालक:	गायक:

उत्तर –

छात्रौ, छात्राः	गजौ, गजाः	घटौ, घटाः
शिक्षकौ, शिक्षकाः	मकरौ, मकराः	दीपकौ, दीपकाः
मयूरौ, मयूराः	बिडालौ, बिडालाः	अश्वौ, अश्वाः
शुकौ, शुकाः	मुषकौ, मूषकाः	चन्द्रौ, चन्द्राः
बालकौ, बालकाः	चलाकौ, चालकाः	गायकौ, गायका:

(ख) चित्राणि दृष्ट्वा पदानि उच्चारयत- (चित्रों को देखकर शब्दों का उच्चारण कीजिए)

Chapter 1 Sanskrit Class 6

उत्तर – छात्र चित्रों को देखकर उच्चारण करें।

प्रश्न 2. (क) वर्णसंयोजनेन पदं लिखत- (वर्ण जोड़कर पद लिखिए)

यथा-
च् + अ + ष् + अ + क् + अः = चषक:
स् + औ + च् + इ + क् + अः =
श् + उ + न् + अ + क् + औ =
ध् + आ + व् + अ + त् + अः =
व् + ऋ + द् + ध् + आ: =
ग् + आ + य् + अ + न् + त् + इ =

(ख) पदानां वर्णविच्छेदं प्रदर्शयत- (पदों का वर्ण-विच्छेद प्रदर्शित कीजिए)
6th Class Sanskrit Chapter 1
उत्तर – (क) सौचिकः, शुनक, धावतः, वृद्धाः, गायन्ति।

NCERT Solution Class 6th Sanskrit Chapter – 1 शब्द परिचयः-1 Question & Answer

प्रश्न 3. उदाहरणं दृष्ट्वा रिक्तस्थानानि पूरयत- (उदाहरण देखकर रिक्त स्थान भरिए)

यथा- चषक	चषकौ	चषकाः
………..	बलीवर्दी	………..
शुनकः	………..	………..
………..	………..	मृगा:
………..	सौचिकौ	………..
मयूरः	………..	………..

उत्तर –

बलीवर्द:	………..	बलीवर्दा:
………..	शुनक	शुनका:
मृग:	मृगौ	………..
सौचिकः	………..	सौचिकाः
………..	मयूरौ	मयूराः

प्रश्न 4. चित्राणि दृष्ट्वा संस्कृतपदानि लिखत- (चित्रों को देखकर संस्कृत पद लिखिए)

Class6 Sanskrit Ch1
Sanskrit Ch 1 Class 6
उत्तर – गजः, काकः, चन्द्रः, तालः, ऋक्षः, बिडालः।

प्रश्न 5. चित्रं दृष्टवा उत्तरं लिखत- (चित्र देखकर उत्तर लिखिए)

यथा- बालकः किं करोति ? बालकः पठति।
अश्वौ किं कुरुत:? ……………………..
कुक्कुराः किं कुर्वन्ति? ……………………..
छात्रौ किं कुरुत:? ……………………..
कृषक : किं करोति? ……………………..
गजौ किं कुरुत:? ……………………..

उत्तर – अश्वौ धावतः।, कुक्कुराः बुक्कन्ति।, छात्रौ पठतः।, कृषकः बुक्कन्ति।, गजौ चलतः।

प्रश्न 6. पदानि संयोज्य वाक्यानि रचयत- (पदों का मिलान करके वाक्य बनाइए)

गजाः	नृत्यन्ति
सिंहौ	गायति
गायक:	पठतः
बालकौ	चलन्ति
मयूराः	गर्जतः

उत्तर –

गजाः	चलन्ति।
सिंहौ	गर्जतः।
गायकः	गायति।
बालकौ	पठतः।
मयूराः	नृत्यन्ति।

प्रश्न 7. मञ्जूषातः पदं चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत- (मञ्जूषा से पद चुनकर रिक्त स्थान भरिए)

नत्यन्ति

गर्जतः

धावति

चलतः

फलन्ति

खादति

(क) मयूराः	……………।
(घ) सिंहौ	……………।
(ख) गजौ	……………।
(ङ) वानरः	……………।
(ग) वृक्षाः	……………।
(च) अश्वः	……………।

उत्तर – (क) नृत्यन्ति, (ख) चलतः, (ग) फलन्ति, (घ) गर्जतः, (ङ) खादति, (च) धावति.

(क) मयूराः	(क) नृत्यन्ति
(घ) सिंहौ	(ख) चलतः
(ख) गजौ	(ग) फलन्ति
(ङ) वानरः	(घ) गर्जतः
(ग) वृक्षाः	(ङ) खादति
(च) अश्वः	(च) धावति

प्रश्न 8. सः, तौ, ते इत्येतेभ्यः उचितं सर्वनामपदं चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत। (उचित सर्वनाम पद चुनकर रिक्त स्थान भरिए)

यथा – छात्रः पठति। सः पठति।

(क) वृक्षाः फलन्ति। …………… फलन्ति।
(ख) गजौ चलतः। …………… चलतः।
(ग) सिंहः गर्जति। …………… गर्जति।
(घ) छात्रौ पठतः। …………… पठतः।
(ङ) गायकाः गायन्ति। …………… गायन्ति।

उत्तर –

(क) ते
(ख) तौ
(ग) सः
(घ) तौ
(ङ) ते।

NCERT Solution Class 6th Sanskrit All Chapter Question Answer

Chapter – 1 शब्द परिचयः 1

Chapter – 2 शब्द परिचयः 2

Chapter – 3 शब्द परिचयः 3

Chapter – 4 विद्यालयः

Chapter – 5 वृक्षाः

Chapter – 6 समुद्रतटः

Chapter – 7 बकस्य प्रतिकारः

Chapter – 8 सूक्तिस्तबकः

Chapter – 9 क्रीडास्पर्धा

Chapter – 10 कृषिकाः कर्मवीराः

Chapter – 11 दशमः त्वम असि