NCERT Solutions Class 7th Sanskrit Chapter – 12 अमृतं संस्कृतम् Question Answer

May 13, 2022

NCERT Solutions Class 7th Sanskrit Chapter – 12 अमृतं संस्कृतम्

Textbook	NCERT
Class	7^th
Subject	संस्कृत
Chapter	12^th
Chapter Name	अमृतं संस्कृतम्
Category	Class 7th संस्कृत
Medium	संस्कृत
Source	Last Doubt

NCERT Solutions Class 7th Sanskrit Chapter – 12 अमृतं संस्कृतम्

Chapter – 12

अमृतं संस्कृतम्

प्रश्न – उत्तर

अभ्यास प्रश्न – उत्तर

प्रश्न 1. उच्चारणं कुरुत –

उपलब्धासु – सङ्गणकस्य
चिकित्साशास्त्रम् – वैशिष्ट्यम्
भूगोलशास्त्रम् – वाङ्मये
विद्यमानाः – अर्थशास्त्रम्

उत्तर: स्वयं उच्चारण करें।

प्रश्न 2. प्रश्नानाम् एकपदेन उत्तराणि लिखत –

(क) का भाषा प्राचीनतमा ?
उत्तर: संस्कृतभाषा।

(ख) शून्यस्य प्रतिपादनं कः अकरोत् ?
उत्तर::भास्कराचार्यः।

(ग) कौटिल्येन रचितं किम् ?
उत्तर:अर्थशास्त्रं।

(घ) कस्याः भाषायाः काव्यसौन्दर्यम् अनुपमम् ?
उत्तर: संस्कृतभाषायाः।

(ङ) का: अभ्युदयाय प्रेरयंति ?
उत्तर:सूक्तयः।

प्रश्न 3. प्रश्नानाम् उत्तराणि एकवाक्येन लिखत –

(क) भारतसर्वकारस्य राजचिह्ने किं लिखितम् अस्ति ?
उत्तर:‘सत्यमेव जयते’ इति भारतसर्वकारस्य राजचिह्न लिखितम् अस्ति।

(ख) संस्कृतस्य वाङ्मयं कैः समृद्धमस्ति ?
उत्तर:संस्कृतस्य वाङ्मयं वेदैः, पुराणैः, नीतिशास्त्रैः, चिकित्साशास्त्रादिभिः समृद्धमस्ति।

(ग) संस्कृतस्य सूक्तयः केन रूपेण स्वीकृताः सन्ति ?
उत्तर:संस्कृतस्य सूक्तयः ध्येयवाक्यरूपेण स्वीकृताः सन्ति।

(घ) अस्माभिः संस्कृतं किमर्थ पठनीयम् ?
उत्तर: अस्माभिः संस्कृतं पठनीयम् येन मनुष्यस्य समाजस्य च परिष्कारः भवेत्।

प्रश्न 4. इकारान्त-स्त्रीलिङ्गशब्दरूपम् अधिकृत्य रिक्तस्थानानि पूरयत

गति (प्रथमा)	गतिः	गती	गतयः
मति (प्रथमा)	…………..	…………..	मतयः
बुद्धि (द्वितीय)	बुद्धिम्	बुद्धि	बुद्धीः
प्रीति (द्वितीय)	…………..	प्रीती	…………..
नीति (तृतीया)	नीत्या	नीतिभ्याम्	नीतिभिः
शान्ति (तृतीया)	…………..	…………..	शान्तिभिः
मति (चुतर्थी)	मत्यै/मतये	मतिभ्याम्	मतिभ्यः
प्रकृति (चुतर्थी)	………./………..	प्रकृतिभ्याम्	…………..
कीर्ति (पञ्चमी)	कीर्त्याः/कीर्तेः	कीर्तिभ्याम्	कीर्तिभ्यः
गीति (पञ्चमी)	………/…………	गीतिभ्याम्	…………..
सूक्ति (षष्ठी)	सूक्तेः/सूक्त्याः	सूक्त्योः	सूक्तीनाम्
कृति (षष्ठी)	………./………..	…………..	कृतीनाम्
धृति (सप्तमी)	धृतौ/धृत्याम्	धृत्योः	धृतिषु
भीति (सप्तमी)	भीतौ/…………..	…………..	…………..
मति (सम्बोधन)	हे मते!	हे मती!	हे मतयः!

उत्तर:

गति (प्रथमा)	गति:	गती	गतय:
मति (प्रथमा)	मति:	मती	मतय:
बुद्धि (द्वितीया)	बुद्धिम्	बुद्धि	बुद्धी:
प्रीति (द्वितीया)	प्रीतिम्	प्रीती	प्रीती:
नीति (तृतीया)	नीत्या	नीतिभ्याम्	नीतिभि:
शान्ति (तृतीया)	शान्त्या	शान्तिभ्याम्	शान्तिभि:
मति (चतुर्थी)	मत्यै/मतये	मतिभ्याम्	मतिभय:
प्रकृति (चतुर्थी)	प्रकृत्यै/प्रकृतये	प्रकृतिभ्याम्	प्रकृतिभ्य:
कीर्ति (पञ्चमी)	कीर्त्या:/कीर्ते	कीर्तीभ्याम्	कीर्तिशान्त्याभ्य:
गीति (पञ्चमी)	गीत्या:/गीत्ये	गीतिभ्याम्	गीतिभ्य:
सूक्ति (पष्ठी)	सूक्ते:/सूक्तया:	सूक्त्यो:	सूक्तीनाम्
कृति (षष्ठी)	कृते:/कृत्या	कृत्यो:	कृतीनाम्
धृति (सप्तमी)	धृतौ/धृत्याम्	धृत्यो:	धृतिषु
भीति (सप्तमी)	भीतौ/भीत्याम्	भीत्यो:	भीतिषु
मति (सम्बोधन)	हे मते!	हे मती!	हे मतय:!

प्रश्न 5. रेखालानि पानि अधिकृत्य प्रनिगाण सरा –

(क) संस्कृते ज्ञानविज्ञानयोः निधिः सुरक्षितोऽस्ति।
उत्तर: संस्कृते ज्ञानविज्ञानयोः कः सुरक्षितोऽस्ति।

(ख) संस्कृतमेव सङ्गणकस्य कृते सर्वोत्तमा भाषा।
उत्तर: संस्कृतमेव कस्य कृते सर्वोत्तमा भाषा ।

(ग) शल्यक्रियायाः वर्णनं संस्कृतसाहित्ये अस्ति।
उत्तर: शल्यक्रियायाः वर्णन कस्मिन् अस्ति।

(घ) वरिष्ठान प्रति अस्माभिः प्रियं व्यवहर्त्तव्यम्।
उत्तर: कान् प्रति अस्माभिः प्रियं व्यवहर्तव्यम् ।

प्रश्न 6. उदाहरणानुसारं पदानां विभक्तिं वचनञ्च लिखत

पदानि	विभक्तिः	वचनम्
यथा- संस्कृतेः	षष्ठी	एकवचनम्
गतिः	………….	………….
नीतिम्	……….	……….
सूक्तयः	……….	……….
शान्त्या	……….	……….
प्रीत्यै	……….	……….
मतिषु	……….	……….

उत्तर:

	पदानि	विभक्ति	वचनम्
यथा-	संस्कृते:	षष्ठी	एकवचनम्
	गति:	प्रथमा	एकवचनम्
	नीतिम्	द्वितीया	एकवचनम्
	सूक्तय:	द्वितीया	बहुवचनम्
	शान्त्या	तृतीया	एकवचनम्
	प्रीत्यै	चतुर्थी	एकवचनम्
	मतिषु	सप्तमी	बहुवचनम्

प्रश्न 7. यथायोग्य संयोज्य लिखत यथायोग्यं संयोज्य लिखत-

क	ख
कौटिल्येन	अभ्युदयाय प्रेरयन्ति।
चिकित्साशास्त्रे	ज्ञानविज्ञानपोषकम्।
शून्यस्य आविष्कर्ता	अर्थशास्त्रं रचितम्।
संस्कृतम्	चरकसुश्रुतयोः योगदानम्।
सूक्तयः	आर्यभटः।

उत्तर:

क	ख
कौटिल्येन	अर्थशास्त्रं रचितम्
चिकित्साशास्त्रे	चरकसुश्रुतयोः योगदानम्
शून्यस्य आविष्कर्ता	आर्यभटः
संस्कृतम्	ज्ञानविज्ञानपोषकम्
सूक्तयः	अभ्युदयाय प्रेरयन्ति

NCERT Solution Class 7th संस्कृत All Chapters Quetion & Answer

You Can Join Our Social Account

Youtube	Click here
Facebook	Click here
Instagram	Click here
Twitter	Click here
Linkedin	Click here
Telegram	Click here
Website	Click here